VacaturesHandboek 4.0 van de CO2-Prestatieladder is in zicht. De vertrouwde vijf niveaus uit het huidige handboek zijn vervangen door drie treden, met elk een duidelijke focus: Trede 1 richt zich op CO₂-reductie binnen de eigen organisatie, Trede 2 legt de nadruk op samenwerking in de keten en Trede 3 zet in op volledige klimaatneutraliteit in 2050. Daarnaast is er een vierde trede aangekondigd, speciaal voor koplopers. Wat betekent deze herstructurering voor uw huidige certificering en hoe bereidt u zich voor op de overstap?
Van niveau 1 t/m 3 naar Trede 1
Bent u nu gecertificeerd op niveau 1 of 2? Dan vervalt deze certificering definitief zodra het huidige certificaat afloopt. U moet dan opnieuw aantonen dat u voldoet aan de eisen van minimaal Trede 1. En die eisen liggen volgens handboek 4.0 van de CO2-Prestatieladder inhoudelijk hoger dan voorheen. Bent u gecertificeerd op niveau 3? Dan stroomt u bij de overstap naar handboek 4.0 doorgaans in op Trede 1, maar ook dan gelden er aanvullende en aangescherpte verplichtingen. Nieuw zijn onder andere:
- Verplichte kwantitatieve energiebesparingsdoelen: Trede 1 vereist het opstellen van concrete en meetbare doelstellingen voor energiebesparing.
- Meer aandacht voor flexibiliteit in het energiesysteem: bijvoorbeeld het vermogen om vraag en aanbod van energie beter op elkaar af te stemmen.
- Uitbreiding van de emissie-inventaris: ook andere broeikasgassen worden meegenomen, evenals optioneel het zakelijk reisverkeer.
- Vervallen van verplichte deelname aan initiatieven: u krijgt meer ruimte om het CO₂-reductiebeleid naar eigen inzicht vorm te geven.
Het is raadzaam om tijdig te beginnen met de voorbereiding op deze overgang, zodat u bij uw volgende audit voldoet aan de eisen van Trede 1. Zéker wanneer u nu op niveau 1 of 2 gecertificeerd bent! Neem gerust contact met ons op.
Van niveau 4 of 5 naar Trede 2
Trede 2 in handboek 4.0 van de CO2-Prestatieladder is een verdieping ten opzichte van het oude niveau 4 of 5. Het bouwt voort op de eisen van Trede 1 en legt de focus op samenwerking in de keten en ambities op de middellange termijn (5 tot 10 jaar). Deze trede komt inhoudelijk grotendeels overeen met niveau 4 en 5 uit Handboek 3.1, maar met een sterkere nadruk op onderbouwing, consultatie en transparantie. Nieuw zijn onder andere:
- Een klimaattransitieplan (KTP) met een horizon van 5 tot 10 jaar
- Consultatie van ketenpartners bij het opstellen van het KTP
- Impact- en invloedanalyse van de belangrijkste activiteiten in de keten
- Kennismaking met overige beïnvloedbare emissies (OBE): dit zijn emissies buiten scope 1, 2 en 3 die je toch kunt beïnvloeden
- Een actievere rol voor sleutelpersonen in de organisatie, onder meer rond CO₂-bewustzijn en interne communicatie
Op Trede 2 vervalt de verplichting om specifieke doelstellingen per scope (1, 2 en 3) te formuleren. In plaats daarvan ligt de nadruk nu op een goede impact- en invloedanalyse van de belangrijkste ketenactiviteiten. Neem gerust contact met ons op voor ondersteuning bij de stap naar Trede 2.
Nieuw streven voor niveau 5: Trede 3
Trede 3 is de meest ambitieuze trede waarop organisaties op dit moment gecertificeerd kunnen worden. Deze trede stelt zwaardere eisen die verder gaan dan het oude niveau 5 uit Handboek 3.1. Toegang tot deze trede is pas mogelijk wanneer u minimaal één jaar gecertificeerd bent op Trede 2. Wat u kunt verwachten in Trede 3?
- Een klimaattransitieplan (KTP) met een langetermijnhorizon tot 2050
- Het in kaart brengen van alternatieve strategieën om emissies te reduceren
- Het kwantificeren en analyseren van relevante OBE’s (overige beïnvloedbare emissies buiten scope 1, 2 en 3)
- Een continu verdiepend inzicht in scope 3-emissies, inclusief daadwerkelijke hoeveelheden en effecten
- Voor grotere organisaties (volgens CSRD-grenswaarden):
- Verplicht gesprek met een onafhankelijke deskundige
- Een dragende rol in een sectorale samenwerking (in plaats van alleen een actieve rol)
Voor grotere organisaties biedt Trede 3 een belangrijk strategisch voordeel: de inhoud sluit op meerdere punten aan bij de Europese CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). De scope en thema’s overlappen grotendeels, waardoor u met een goed onderbouwd Trede 3-certificaat al een belangrijk deel van de duurzaamheidsrapportage voorbereidt. Dat bespaart dubbel werk en vergroot de efficiëntie richting toekomstige wetgeving.
Nieuw: Trede 4
Bent u momenteel niveau 5 gecertificeerd? Dan kunt u maximaal instromen op Trede 3. Trede 4 is (voorlopig) alleen bedoeld voor organisaties die aantoonbaar verder zijn dan dat. Bijvoorbeeld wanneer u:
- Al concreet op weg bent naar 0-emissie vóór 2050
- Uw hele keten meeneemt
- Een leidende rol speelt in branche-initiatieven
- Uw beleid kunt onderbouwen met data, alternatieve strategieën én samenwerking
Trede 4 is voorlopig nog in ontwikkeling, dus certificeren is nog niet mogelijk. Maar: het biedt uw organisatie straks wél de mogelijkheid om zich te onderscheiden in de markt. Zelfs als u nu al op het hoogste niveau zit.
Wat als u de overstap naar een van de treden niet haalt?
Vanaf 14 juli 2025 worden audits op basis van de nieuwe versie mogelijk en vanaf 14 januari 2027 is certificering op Handboek 3.1 niet meer toegestaan. De overgang naar Handboek 4.0 is dus onvermijdelijk en er is geen automatische overstap. Op welk niveau u ook gecertificeerd bent, u moet opnieuw aantonen dat uw organisatie voldoet aan de inhoudelijke eisen van Trede 1, 2 of 3. Lukt dat niet, dan vervalt uw certificering zodra uw huidige certificaat afloopt, inclusief het bijbehorende gunningsvoordeel bij aanbestedingen. Vanaf 2026 mogen opdrachtgevers al vragen om versie 4.0. Begin dus op tijd met voorbereiden, zeker wanneer uw certificaat in 2026 verloopt. Zo voorkomt u vertraging, behoudt u de voordelige positie bij aanbestedingen en voldoet u straks aan de nieuwe eisen. Wij helpen u hier graag bij!