VacaturesDe grootste herziening ooit van de CO2-Prestatieladder staat op het punt werkelijkheid te worden. Wat houdt deze verandering in voor certificaathouders, aanbestedende diensten en Certificerende Instellingen? En hoe is de overgang naar het nieuwe handboek geregeld?
Wat is de CO2-Prestatieladder 4.0?
Versie 4.0 van de CO2-Prestatieladder zet een grote stap richting een duurzamere toekomst. SKAO-directeur Gijs Termeer vertelt in een nieuwsbericht: “Met de CO2-Prestatieladder willen we blijven vooroplopen.” De huidige vijf niveaus maken plaats voor drie overzichtelijke treden. “Trede 1 vertegenwoordigt niveau 1 tot en met 3 van Handboek 3.1,” legt Termeer uit. “Trede 2 en vooral trede 3 vragen een flinke sprong in ambitie en zijn ontworpen om koplopers uit te dagen.”
De drie verschillen
Bij de laatste herziening van de CO2-Prestatieladder in 2015 lag de focus al sterk op scope 3-emissies en samenwerking binnen de keten. Tijmen de Groot, projectleider van Handboek 4.0, wil deze lijn doortrekken en organisaties aanmoedigen om hun emissies nog actiever te reduceren – niet alleen in scope 1, 2 en 3, maar ook daarbuiten. Daarnaast roept hij partijen op om verder vooruit te kijken: waar willen ze over 10 jaar staan? Hij legt in een nieuwsbericht uit: “De doelen en ambities waren tot nu toe vooral gericht op de korte termijn. Verder vragen we gecertificeerde partijen personen aan te wijzen die het bewustzijn over CO₂-reductie breed verankeren binnen hun organisatie.”
Certificerende Instellingen als eerste aan de slag
Wie moet op 14 januari 2025 als eerste aan de slag met het herziende handboek? Volgens Termeer gaat die taak naar de Certificerende Instellingen (CI’s). Er zijn momenteel vijftien CI’s, die een half jaar krijgen om hun accreditatie op orde te brengen. Toezichthouders controleren of de beoordelingsmethodiek van deze instellingen voldoet aan de nieuwe norm. Volgens Termeer zorgt de tijdspanne van een half jaar voor een gelijkwaardig speelveld: “We willen voorkomen dat een CI met een vroege afspraak in februari een oneerlijk concurrentievoordeel behaalt.”
De overgangsregeling naar CO2-Prestatieladder 4.0
Vanwege de omvang van de herziening krijgen certificaathouders, aanbestedende diensten en Certificerende Instellingen (CI’s) twee jaar de tijd om zich voor te bereiden op het nieuwe handboek. Deze termijn is volgens Termeer bewust ruim opgezet: “Zo dwingen we niemand om overhaast hun systemen om te gooien. Wanneer een van de partijen nog niet klaar is, heeft de rest er ook weinig aan. Het moet echt een samenspel zijn.” Hij raadt certificaathouders aan zich in het eerste half jaar na publicatie vooral te oriënteren op het handboek en na te denken over de impact van de wijzigingen op hun organisatie. Diks Process Support kan hierbij ondersteunen. Vanaf 14 juli 2025 kunnen CI’s starten met audits volgens Handboek 4.0, maar certificaathouders zijn niet verplicht direct over te stappen. Tot de eerste audit na 14 januari 2027 kunnen zij nog kiezen voor een beoordeling volgens Handboek 3.1.
Duidelijk advies voor aanbestedende diensten
De Groot adviseert aanbestedende diensten om de overstap naar Handboek 4.0 zorgvuldig te plannen – en vooral niet te vroeg. “Omdat veel certificaathouders in 2025 en 2026 waarschijnlijk nog niet zijn overgestapt, raden we aan pas vanaf 2026 Handboek 4.0 te gebruiken in aanbestedingen,” legt hij uit. “Het belangrijkste is dat de markt er echt klaar voor is. Bij twijfel adviseren we te wachten tot 14 januari 2027.” In de overgangsperiode kunnen certificaten volgens Handboek 4.0 wel worden geaccepteerd bij aanbestedingen op basis van Handboek 3.1. “Trede 1 in Handboek 4.0 staat bijvoorbeeld gelijk aan niveau 3 in Handboek 3.1.”, verduidelijkt De Groot. “Vanaf 14 januari 2027 adviseren we aanbestedende diensten om Handboek 3.1 volledig los te laten bij aanbestedingen.”
Heeft u vragen over Handboek 4.0? Neem gerust contact op met Diks Process Support!